Laatste update op 29 juni 2020
Een goede balans tussen handelen vanuit je hoofd en je hart, daar wordt veel over geschreven. Terecht, want wie wil dat nou niet? Maar hoe werkt dat dan? Hoe ziet dat eruit?
Ons brein als supercomputer
Je brein kun je zien als een supercomputer die alles wat je doet aanstuurt. Daarvoor zijn heel veel verschillende functies nodig, zoiets als gespecialiseerde software die met elkaar samenwerkt. Denk daarbij aan programma’s voor bewegen, zintuiglijke waarneming, analytisch vermogen, abstract redeneren, taalbegrip en creativiteit.
Ons brein bestaat uit twee helften en de programmatuur is over deze twee helften verdeeld. Grofweg kun je zeggen dat links functies zitten die met het denken, de ratio te maken hebben. Hier zitten dingen als taalbegrip, analytisch vermogen, taalgebonden geluiden en het verbale geheugen. Je zou het je snappertje kunnen noemen. Rechts zitten functies die met voelen, het hart te maken hebben. Hier vind je dingen als creativiteit, empathisch vermogen, intuïtie, niet taalgebonden geluiden en het non-verbale geheugen. Dit kun je zien als je voelertje.
Links of rechts?
Nu is het zo dat veel mensen een voorkeur ontwikkelen voor een bepaalde hersenhelft. Je herkent dit vast wel: sommige mensen zijn dol op analyseren hebben niet veel op met intuïtief handelen. Ze willen begrijpen wat er gebeurt en dat in een ordelijke structuur gieten, dan functioneren ze het lekkerst. Andere mensen hebben juist een broertje dood aan structuur en varen op hun ingevingen, hun intuïtie. Zodra ze in een vast patroon moeten werken, lopen ze vast.
Begrijp me goed, daar is helemaal niks mis mee. Mensen kunnen tot grote hoogte komen met een voorkeur voor een van de hersenhelften. Maar toch werkt het brein pas echt lekker als de twee helften samenwerken. Bij de meeste activiteiten heb je hoe dan ook beide hersenhelften nodig, tot op zekere hoogte. Maar er zijn activiteiten waarbij je zo veel programma’s nodig hebt, dat het hele brein meedoet, links en rechts.
Dat is waarom ik in mijn werk als coach en trainer zo graag met muziek werk. Muziek is namelijk zo’n activiteit. Alleen al door naar muziek te luisteren licht je brein aan alle kanten op als een kerstboom. Er gebeurt van alles, links en rechts, en de verbinding komt als vanzelf tot stand. Kun je nagaan wat het effect is als je actief met muziek aan de slag gaat.
Hoe ziet dat eruit?
Al schrijvend is dat niet zo gemakkelijk uit te leggen, maar ik ga het toch proberen aan de hand van een muziekvoorbeeld. Mocht je er toch geen beeld bij krijgen, dan heb ik er een video over. Die kun je hier bekijken.
In dit voorbeeld ga ik uit van een muziekstuk dat ik ga spelen op mijn harp. Zoals je weet, gebruik je bij dit instrument twee handen, die afzonderlijk van elkaar verschillende dingen spelen.
Stel je nu voor dat ik een deel van dit stuk ga spelen met mijn rechterhand. In dit voorbeeld stellen we dat ik me bij wat ik met deze hand ga spelen vooral laat leiden door de programmatuur in mijn rechterhersenhelft, met daarin functies als creativiteit, inspiratie, intuïtie en empathisch vermogen. Het voelertje dus. Wat gebeurt er en hoe ziet het eruit? De vingers van mijn rechterhand spelen een melodietje waarvan toonhoogte, tempo en volume voortdurend wisselen. Mijn ogen gaan dicht, die input heb ik niet nodig. Ik vaar op mijn verbeeldingskracht. Mijn lichaam wiegt intuïtief mee op een ritme dat voor de toeschouwer niet te horen is. Mijn creativiteit kan het eindresultaat al voelen. Maar hoe klinkt het echt op dit moment? Het klinkt melancholiek, maar persoonlijk vind ik het een beetje stuurloos, er zit weinig lijn in.
Nu gaan we naar de linkerhand. Bij wat deze hand gaat spelen, laat ik me vooral leiden door de programmatuur in mijn linkerhersenhelft, met functies als structuur en analytisch vermogen. Het snappertje dus. Wat gebeurt en er hoe ziet dit eruit? Onder leiding van de ratio is mijn blik gefocust en er zit een lichte frons van concentratie op mijn gezicht. Je hoort een duidelijke cadans waar mijn lichaam gaat braaf op meedeint. Mijn voet tikt ordelijk de maat. Er zijn weinig verschillen in hard en zacht. Het klinkt ordelijk en overzichtelijk, maar eerlijk gezegd ook een beetje saai. Er zit weinig leven in.
Nu laten we de handen allebei tegelijk spelen en kijk nu eens wat er gebeurt? Nu de handen samen spelen, horen we samenhang en een dansbaar deuntje. Maar dat is niet alles. Het is ineens muziek geworden! Ook het beeld is totaal anders. Mijn ogen zijn open, maar staan ver. Er ligt een uitdrukking van tevredenheid op mijn gezicht. Mijn lichaam wiegt van links naar rechts en volgt het ritme op een natuurlijke manier. Door de naadloze samenwerking tussen het snappertje en het voelertje is er een vanzelfsprekende harmonie in mijn handelingen ontstaan waarbij ik me ontspannen en lekker voel.
Dat is het effect als je handelt vanuit balans tussen hoofd en hart. Je hele brein is hard aan het werk, alle functies doen mee. En dat geeft een gevoel van tevredenheid, misschien zelfs wel geluk. Het geeft je het gevoel dat je volledig aanstaat en dat je met jezelf in balans bent.
Angeline Schoor
Da Capo Coaching
#verbinden hoofd en hart #contact #leiderschap #leiderschapsontwikkeling
