Laatste update op 24 mei 2021
Als coach en trainer beschik je over een goed gevulde gereedschapskist. Die zit vol met theorieën en modellen. Je kent ze wel: NLP, transactionele analyse, lichaamsgericht werken, de dramadriehoek, noem maar op. Daarnaast, in een ander vakje, liggen de werkvormen die daarbij horen. Ik heb er nooit genoeg, want ik lever graag maatwerk en iedere coachee of groep is anders.
Gereedschap verzamelen
Een deel van de werkvormen waar ik graag mee werk heb ik uit mijn opleiding meegenomen. Gaandeweg wordt je gereedschapskist aangevuld met wat je zoal op je pad tegenkomt en waar collega’s graag mee werken. Als ik zelf naar een training ga, leer ik vaak ook mooie werkvormen kennen. Die neem ik dan mee en maak ik op maat voor eigen gebruik.
Het leuke van dit soort gereedschappen is dat ze niet slijten als iemand anders ze gebruikt. Daarom ben ik dol op het uitwisselen van werkvormen: je eigen arsenaal groeit erdoor en jouw persoonlijke gereedschap kan goud zijn voor iemand anders.
Gespecialiseerd gereedschap passend maken
In mijn kist zit een apart vak voor werkvormen die ik zelf ontwikkeld heb. Dit zijn gespecialiseerde gereedschappen omdat ze geboren zijn uit mijn ervaringen als muzikant en schrijver. Mijn specifieke kennis op deze gebieden knoop ik aan de theorieën en modellen uit het vak dat ernaast ligt. Dan krijg je een werkvorm die mij past als een handschoen omdat ik de muzikant of schrijver in mij de vrije hand kan geven. Maar het feit dat dit gereedschap gespecialiseerd is en gebouwd voor mijn hand, betekent nog niet dat jij het niet zou kunnen gebruiken. Met een kleine aanpassing kun je het passend maken en er ook mee aan de slag gaan.
Daarom ga ik een paar van de werkvormen die ik zelf ontwikkeld heb voor je beschrijven en een handvat geven hoe je die zelf kunt toepassen.
In dit artikel neem ik je mee in de wereld van muziekinterventies. Muziek is een krachtig en laagdrempelig middel voor het leggen van contact. Muziek verbindt mensen onderling, maar maakt ook een verbinding tussen hoofd en hart. Muziek beïnvloedt je brein en je lijf. Muziek heeft grote impact.
Muziek als geleider
Je herkent het vast wel: je zit in een gesprek en er komt een thema ter sprake dat iets in jou triggert. Je hebt een soortgelijke ervaring of er wordt een gevoelige snaar bij je geraakt omdat je jezelf herkent in waar je coachee op dat moment mee worstelt. Op dat soort momenten kun je er als coach voor kiezen om vanuit professionele zelfonthulling op hoofdlijnen iets over je eigen ervaring te delen. Zelf grijp ik in zo’n situatie graag naar de werkvorm muziek als geleider. In plaats van met woorden te vertellen over mijn ervaringen, vertel ik dat een soortelijke ervaring uit mijn eigen leven me doet denken aan een bepaald muziekstuk. Vervolgens laat ik dit muziekstuk horen. Dit kan bijvoorbeeld een lied zijn waarvan de tekst gaat over het thema dat op dat moment op tafel ligt.
Door muziek in te zetten op momenten dat een gevoelig thema op tafel ligt in plaats van hier direct de diepte over in te gaan, creëer je voor de coachee een time out om gedachten te ordenen of even op orde te komen. Met een goed gekozen muziekstuk geef je aan het thema dat op tafel ligt herkenning en erkenning, zonder er direct over te praten. Samen luisteren naar een muziekstuk dat gaat over een gedeeld thema geeft een gevoel van verbondenheid. Vanuit dit gevoel van verbondenheid is de stap om het thema verder uit te diepen kleiner en gemakkelijker. Na de sessie kan het muziekstuk meegegeven worden om op een later moment nog eens naar te luisteren. Afhankelijk van het thema kan dit troost of energie geven.
Hoe werk ik ermee?
Mijn muzikanten-ik heeft mij tijdens mijn leven erg geholpen bij het verwerken van gebeurtenissen. Ervaringen die mij raken, zowel de lastige als de blije, inspireren mij tot het maken van muziek. Dat kan iets instrumentaals zijn, maar ik heb ook heel veel liedjes geschreven over zaken die mij bezig houden. Het komt dan ook vrij regelmatig voor dat ik een lied of muziekstuk paraat heb dat naadloos aansluit bij het thema dat op dat moment op tafel ligt.
Een voorbeeld uit de praktijk
In mijn praktijk komt het thema regie nemen vaak op tafel. Het gaat dan bijvoorbeeld over het nemen van de regie in een situatie waarin je je onzeker of onveilig voelt. Het kan ook gaan over aan het roer staan in je eigen leven. Centraal bij het thema regie nemen staat dat je zelf een keuze kunt maken en dat je verantwoordelijk bent voor de keuzes die je maakt en de gevolgen daarvan.
Omdat dit thema al sinds mijn jeugd als een rode draad door mijn leven loopt, komt dit lied direct bij me op als Josephine tegenover mij zit. Ze worstelt met levensvragen en heeft het gevoel dat zij op een dood punt zit. Ik zing en speel mijn lied ‘No one else but you’ voor haar. Ze luistert stil. Even niet praten, niet denken, maar alleen naar muziek luisteren brengt haar tot rust. Ik kan zien dat de klanken van de harp haar ontspannen. Bij het refrein van het lied komen de tranen. ‘Dit is zo waar’, zegt ze als het lied uit is. ‘Iemand anders kan het niet voor mij doen, ik moet zelf uit mijn stoel komen.’ Van daaruit kunnen we samen verder praten over concrete acties die binnen haar bereik liggen en dingen die zij kan doen om haar dromen te verwezenlijken.
Hoe kun jij ermee werken?
Om muziek als geleider in te zetten, hoef je geen componist of singer/songwriter te zijn. Schrijf de meest voorkomende thema’s in jouw praktijk eens op en vergelijk die met ervaringen in je eigen leven. Zijn er bij die ervaringen muziekstukken of liedjes geweest die voor jou een speciale betekenis hadden of aan die ervaring verbonden zijn? Dit is al direct het begin van je gereedschapskist. Voor de thema’s die in jouw leven niet voorkomen, kun je op zoek naar gaan muziek die jij erbij vindt passen. De verzameling die je dan hebt, kun je met hetzelfde gemak en met hetzelfde effect inzetten in jouw praktijk.
Simpel toch! Ga er maar eens mee aan de slag en zie wat het effect is. Succes!
Ik ben benieuwd naar je ervaringen. Laat me weten hoe het bij jou werkt!
Nieuwsgierig naar ‘No one else but you’? Klik hier om te kijken en luisteren.
Angeline Schoor
Da Capo Coaching
