Als coach en trainer beschik je over een goed gevulde gereedschapskist. Die zit vol met theorieën en modellen. Je kent ze wel: NLP, transactionele analyse, lichaamsgericht werken, de dramadriehoek, noem maar op. Daarnaast, in een ander vakje, liggen de werkvormen die daarbij horen. Ik heb er nooit genoeg, want ik lever graag maatwerk en iedere coachee of groep is anders.
Gereedschap verzamelen
Een deel van de werkvormen waar ik graag mee werk heb ik uit mijn opleiding meegenomen. Gaandeweg wordt je gereedschapskist aangevuld met wat je zoal op je pad tegenkomt en waar collega’s graag mee werken. Als ik zelf naar een training ga, leer ik vaak ook mooie werkvormen kennen. Die neem ik dan mee en maak ik op maat voor eigen gebruik.
Het leuke van dit soort gereedschappen is dat ze niet slijten als iemand anders ze gebruikt. Daarom ben ik dol op het uitwisselen van werkvormen: je eigen arsenaal groeit erdoor en jouw persoonlijke gereedschap kan goud zijn voor iemand anders.
Gespecialiseerd gereedschap passend maken
In mijn kist zit een apart vak voor werkvormen die ik zelf ontwikkeld heb. Dit zijn gespecialiseerde gereedschappen omdat ze geboren zijn uit mijn ervaringen als muzikant en schrijver. Mijn specifieke kennis op deze gebieden knoop ik aan de theorieën en modellen uit het vak dat ernaast ligt. Dan krijg je een werkvorm die mij past als een handschoen omdat ik de muzikant of schrijver in mij de vrije hand kan geven. Maar het feit dat dit gereedschap gespecialiseerd is en gebouwd voor mijn hand, betekent nog niet dat jij het niet zou kunnen gebruiken. Met een kleine aanpassing kun je het passend maken en er ook mee aan de slag gaan.
Daarom ga ik een paar van de werkvormen die ik zelf ontwikkeld heb voor je beschrijven en een handvat geven hoe je die zelf kunt toepassen.
In dit artikel neem ik je mee in de wereld van muziekinterventies. Muziek is een krachtig en laagdrempelig middel voor het leggen van contact. Muziek verbindt mensen onderling, maar maakt ook een verbinding tussen hoofd en hart. Muziek beïnvloedt je brein en je lijf. Muziek heeft grote impact.
Muziek als ontspanning
Je kent vast wel een muziekstuk waar je rustig van wordt, blij of juist verdrietig. Of muziek die je energiek maakt en je het gevoel geeft dat je de hele wereld aankunt. Van die muziekjes die je opzet als je een lange saaie rit moet maken en waarop je ongemerkt steeds harder gaat rijden. Dat is niet toevallig. Bepaalde elementen in muziek zetten in je brein iets in werking waardoor je ontspannen of juist energiek wordt. Ook emoties laten zich op die manier “bespelen”. Hoewel het effect van muziek heel persoonlijk is, zijn er wel bepaalde wetmatigheden. Zo geeft bijvoorbeeld muziek met een sterk ritme over het algemeen een positief en energiek gevoel, heeft rustige klassieke muziek een kalmerende invloed en werken bepaalde combinaties van tonen aardend.
Muziek heeft een direct effect op ademhaling, hartslag en en bloeddruk. Met dat in het achterhoofd kun je dus met goed gekozen muziek je coachee een handje helpen om zich te ontspannen.
Hoe werk ik ermee?
Een van mijn favoriete werkvormen om een coachee of een groep in een ontspannen modus te krijgen, is een visualisatie oefening. Ik vraag de coachee te gaan zitten in een comfortabele houding en begin met het richten van de aandacht op de ademhaling. Als die wat dieper en rustiger wordt, begin ik met het vertellen van een verhaal. Zelf gebruik ik vaak een verhaal over een wandeling door een bos, maar hier zijn veel varianten op. Ik vraag de coachee te luisteren en zich in het hoofd een beeld te vormen van wat hij of zij hoort. Tot hier is het een gewone visualisatie oefening die helpt te focussen op de eigen verbeeldingskracht en weg te blijven van voortdurend rondrazende gedachten. Maar dan voeg ik het element muziek toe. Terwijl ik de coachee in mijn verhaal meeneem op een wandeling door gras, een bos, langs water, naar een meer speel ik improvisaties die doen denken aan een wandelpas, stromend water, wind in de bomen en vogelgezang. Daarmee wordt niet alleen het verhaal verlevendigd, maar de kalme muziek maakt dat het brein van de coachee het lichaam aanzet nog dieper in de ontspanningsmodus te raken.
Na afloop van de oefening krijg ik vaak te horen dat er helemaal niet meer naar het verhaal geluisterd werd, maar dat alleen de muziek voldoende was om de beelden in het hoofd kracht bij te zetten en tot volledige ontspanning te komen. De muziek heeft het brein niet alleen aangezet tot verdere ontspanning van het lichaam. Maar daarnaast heeft de muziek ook de verbeeldingskracht gestimuleerd. Dat is niet zo vreemd, want muziek verbindt als vanzelf beide hersenhelften.
Als meer wilt weten over hoe muziek de beide hersenhelften met elkaar verbindt, kijk dan eens naar deze video.
Hoe kun jij ermee werken?
Dat je zelf geen instrument bespeelt om je visualisatie oefeningen van improvisaties te voorzien, betekent nog niet dat je het element muziek moet missen. In je eigen muziekverzameling zit ongetwijfeld muziek die goed past bij het verhaal van je oefening. Als dat niet zo is, dan vind je op YouTube een schat aan gratis downloadbare meditatieve muziek die heel geschikt is om als aanvulling op jouw oefening te dienen. Het is een kwestie van even zoeken naar de juiste fragmenten. Misschien wil je verschillende fragmenten gebruiken en daarvan een soort medley maken die synchroon loopt met je verhaal. Een klusje waar je wat tijd in moet steken, maar dan heb je wel een stuk gereedschap dat je telkens opnieuw kunt gebruiken.
Simpel toch! Ga er maar eens mee aan de slag en zie hoe het werkt. Succes!
Ik ben benieuwd naar je ervaringen. Laat me weten hoe het bij jou werkt!
Als je wilt zien hoe ik het in de praktijk doe, kijk en luister dan de video bovenaan dit artikel: een voorbeeld van een geleide visualisatie oefening, die ik aanvul met harpimprovisaties.
Angeline Schoor
Da Capo Coaching
